Terapia farmakologiczna a przerost prostaty: jakie są dostępne opcje leczenia?

Prostata (gruczoł krokowy) jest narządem będącym częścią męskiego układu rozrodczego, który znajduje się tuż pod pęcherzem moczowym. Przez prostatę przechodzi początkowy odcinek cewki moczowej. Łagodny przerost prostaty to choroba dość powszechna wśród mężczyzn w starszym wieku. Powiększona prostata uciska na cewkę moczową, prowadząc do problemów z oddawaniem moczu. Jakie leki można stosować do łagodzenia objawów?

Łagodny przerost prostaty – objawy

Powiększenie prostaty sprzyja powstawaniu tzw. objawów ze strony dolnych dróg moczowych (ang. LUTS – lower urinary tract symptoms). Mogą być związane z zaburzeniem gromadzenia moczu, opróżniania pęcherza lub być połączeniem obu. Często zgłaszane dolegliwości to:

• trudność z rozpoczęciem mikcji,
• osłabiony i/lub przerywany strumień moczu,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza po mikcji,
• kroplowy wyciek moczu po mikcji,
• częstomocz (również w nocy),
• nietrzymanie moczu,
• parcia naglące.

W wyniku powtarzających się problemów z oddawaniem lub gromadzeniem moczu może dochodzić do częstych infekcji dróg moczowych oraz do zatrzymania moczu. Czasem pojawia się także krwiomocz.

Leki roślinne na łagodny przerost prostaty

W Polsce dostępne na rynku są dwie substancje roślinne zarejestrowane jako leki ze wskazaniem na łagodzenie objawów przerostu prostaty. Oba preparaty na prostatę są dostępne bez recepty.

Wyciąg z owoców boczni piłkowanej (Serenoa repens) często jest pierwszym stosowanym lekiem. Jest dość dobrze tolerowany przez pacjentów i wykazuje stosunkowo niewiele interakcji. Jego działanie polega na zmniejszaniu dolegliwości towarzyszących przerostowi prostaty poprzez działanie antyandrogenowe (przeciw męskim hormonom). Preparat nie zmniejsza objętości prostaty. Jego stosowanie jest zwykle długoterminowe, a dokładny schemat terapii powinien ustalić lekarz.

Wyciąg z kory śliwy afrykańskiej (Pygeum africanum) hamuje stymulację komórek prostaty do rozrostu. Ponadto ma działanie przeciwzapalne i wspomaga regenerację komórek nabłonkowych prostaty. Wpływa na zmniejszenie objawów z dolnych dróg moczowych, ale nie zmniejsza objętości prostaty. Nie można go stosować w przypadku rozpoznanego raka gruczołu krokowego. Leczenie trwa 4 tygodnie i w razie potrzeby jest powtarzane. [1], [2]

Inhibitory receptora α1-adrenergicznego

Receptory α1-adrenergiczne kontrolują napięcie włókien mięśniowych w zrębie gruczołu krokowego. Zastosowanie blokerów receptorów łagodzi objawy łagodnego przerostu stercza dzięki poszerzeniu cewki moczowej w odcinku przechodzącym przez prostatę, co usprawnia opróżnianie pęcherza. Leki są dostępne na receptę. Przykłady preparatów to doksazosyna, terazosyna i tamsulosyna. [3]

Inhibitory 5α-reduktazy

Również są dostępne na receptę. Dzięki blokowaniu działania enzymu 5α-reduktazy dochodzi do zmniejszenia przemiany wolnego testosteronu w jego aktywną biologiczne postać – dihydrotestosteron. Lek zmniejsza masę prostaty i zmniejsza dolegliwości związane z oddawaniem moczu. Dostępne na rynku preparaty to finasteryd i dutasteryd. [3]

Stosowanie farmakoterapii jest zwykle leczeniem pierwszego rzutu w celu łagodzenia objawów łagodnego rozrostu stercza. Każdy z leków ma określone wskazania i przeciwwskazania, więc nawet jeśli jest dostępny bez recepty, to jego dawkowanie powinno być ustalone z lekarzem. Jeśli stosowanie leków nie wystarcza do poprawienia komfortu życia, możliwe jest zastosowanie zabiegów zmniejszających wielkość prostaty.

Bibliografia

[1]     „Serenoa repens and Pygeum Africanum in the treatment of BPH”. Dostęp: 25 lipiec 2024. [Online]. Dostępne na: https://irinsubria.uninsubria.it/handle/11383/2097093

[2]     T. Cai, Y. Cui, S. Yu, Q. Li, Z. Zhou, i Z. Gao, „Comparison of Serenoa repens With Tamsulosin in the Treatment of Benign Prostatic Hyperplasia: A Systematic Review and Meta-Analysis”, Am J Mens Health, t. 14, nr 2, s. 1557988320905407, mar. 2020, doi: 10.1177/1557988320905407.

[3]     „Medycyna po Dyplomie – Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego”. Dostęp: 25 lipiec 2024. [Online]. Dostępne na: https://podyplomie.pl/medycyna/25833,leczenie-lagodnego-rozrostu-gruczolu-krokowego