Czym jest widzenie stereoskopowe i jak wygląda badanie? Wyjaśniają specjaliści z Ośrodka Korekcji Wzroku w Łodzi

Być może nie słyszałeś o widzeniu stereoskopowym, ale na pewno je wykorzystujesz. To dzięki niemu potrafisz złapać piłkę w locie, włączyć się do ruchu ulicznego, pokonać różne przeszkody, odtworzyć układ taneczny z filmiku w serwisie You Tube czy też obejrzeć seans w 3D.  Widzenie stereoskopowe, zwane również przestrzennym, umożliwia obuoczne postrzeganie głębi i prawidłową ocenę odległości – od nas samych, a także pomiędzy różnymi przedmiotami. Gdy zachodzi do zaburzenia widzenia obuocznego i niewłaściwego odbierania obrazu przez gałki oczne, trzeba udać się do okulisty lub ortoptysty i wykonać badanie stereoskopowe. 

Co może negatywnie wpłynąć na widzenie stereoskopowe?

Problemy z widzeniem przestrzennym mogą wystąpić w każdym wieku. Prawidłowe widzenie stereoskopowe może być zaburzone przez niektóre dolegliwości.  Należy tutaj wymienić brak widzenia w jednym oku, zaburzenia widzenia obuocznego, zez, nieskorygowane wady wzroku (astygmatyzm, dalekowzroczność, krótkowzroczność), osłabiona ostrość wzroku (niedowidzenie), a ponadto nieprawidłowa praca mózgu.  Szybkie wykrycie zaburzeń i odpowiednio prowadzona terapia ortoptyczna to sposób, by przywrócić wszystkie funkcje narządu wzroku, a także wznowić proces tworzenia się potrzebnych do widzenia stereoskopowego połączeń nerwowych w mózgu. 

Kiedy wykonać badanie ortoptyczne?

W przypadku dzieci pierwsze badanie ortoptyczne powinno się odbyć przed trzecimi urodzinami i (koniecznie) gdy dziecko skończy sześć lat. Jest to czas intensywnej nauki czytania i pisania i takie zachowania jak patrzenie bokiem, zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, dziwne przechylanie głowy i niechęć do rysowania powinny wzbudzić czujność rodziców. Osoby dorosłe powinny poddawać się takim badaniom co 2 lata lub też, gdy zaobserwują u siebie niepełną ostrość wzroku, problemy z oceną odległości, objawy choroby lokomocyjnej podczas oglądania w kinie filmu w 3D, chroniczne bóle głowy lub zawroty, a także problemy z pamięcią i koncentracją. 

Badanie widzenia stereoskopowego 

Aby zdiagnozować stan widzenia stereoskopowego, należy się udać do okulisty lub ortoptysty. Badanie trwa zazwyczaj kilka minut. Może mieć formę testu, w którym wykorzystuje się filtry polaryzacyjne lub też testów: steroskopowego, muchy (stereo fly test), Langa i TNO. Po wykryciu problemów w widzeniu przestrzennym lekarz dopasowuje terapię do zaburzeń. Wymaga ona wykonywania specjalnych ćwiczeń. 

Test stereoskopowy 

Przeprowadza się go w ciemnym pomieszczeniu w odległości 4-6 m. Składa się z czterech kresek i kółka będącego bodźcem do fuzji. Przy prawidłowym widzeniu stereoskopowym pacjent powinien widzieć dwie kreski – górną i dolną – w jednej linii z kropką pośrodku. Z kolei dolna kreska powinna wystawać przed płaszczyzną testu, a górna leżeć za nią. 

Stereo Fly Test  

Wykonuje się go z odległości 40 cm przy intensywnym oświetleniu i razem z okularami polaryzacyjnymi. Składa się z tablicy z muchą oraz kwadratów z pierścieniami i figur. W przypadku prawidłowego widzenia stereoskopowego badany widzi muchę w trójwymiarze, ze skrzydełkami uniesionymi ponad tabliczkę testową oraz pojedyncze pierścienie i figury wysuwające się bardziej do przodu.

Test Langa 

Służy do badania widzenia stereoskopowego u dzieci w wieku 2-3 lat. Dziecko musi wskazać rozmieszczenie figur (kot, gwiazda, auto – test Langa I; księżyc, słoń i auto – test Langa II) na tabliczce testowej, na którą jest nałożona przezroczysta powłoka składająca się z równolegle ułożonych, cienkich cylindrycznych prążków. Powoduje ona, że obraz rozdzielony jest na dwie lekko rozsunięte składowe. Poszczególne figury testu powinny być widziane w różnych płaszczyznach. Najbardziej wysuniętą figurą jest obraz kota, a najmniej auto.

Test TNO 

Jest przeznaczony do badania dzieci w wieku przedszkolnym. Składa się z 7 tablic, na których widnieją figury złożone z czerwono-zielonych kropek, które są widoczne zarówno bez specjalnych okularów, jak i w okularach z czerwoną i zieloną soczewką, a także dodatkowe figury widziane tylko przez osoby ze stereopsją (gdy patrzą przez okulary czerwono-zielone).